آمالکپ در واقع همان مخلوط دندانی به رنگ نقره ای یا سیاه است که برای پرکردن و ترمیم دندان ها به کار می رود. این ماده ترکیبی از فلز جیوه با پودر آمالگام است. پودر آمالگام متشکل از درصد مشخصی از نقره، روی و نیکل است. پودر آمالگام با جیوه ترکیب شده و در نتیجه این ترکیب جیوه از حالت مایع به جامد تبدیل می شود. در نهایت ماده ای فرم پذیر و براق برای پر کردن حفره های دندان ایجاد می شود. این ماده کاربرد بسیاری در زمینه دندانپزشکی دارد؛ در ادامه به معرفی این ماده ترمیمی دندان می پردازیم.
با توجه به علم دندانپزشکی، دندان های انسان سازگاری بیشتری با مواد آمالکپ دارند؛ دلیل آن هم آهکی و سرامیکی بودن دندان ها است. به همین خاطر در ساخت آمالگام و آمالکپ از نقره، جیوه، مس و قلع استفاده می شود. در برخی از انواع این آلیاژ فرمولی به کار رفته است که پس از پر کردن دندان ها، هم رنگ دندان ها دیده شود. این ویژگی برای زمانی است که پس از پرکردن دندان ها با آمالگام، فرد تمایل به انجام کامپوزیت دندان و یا سفید کردن آنها دارد. در این صورت با انجام هر یک از روش های زیبایی دندان، تفاوتی بین دندان ها وجود نخواهد داشت. توجه داشته باشید پس از مدتی، ممکن است سفیدی و ماندگاری از بین رود اما دندان های پر شده استحکام خود را حفظ خواهند کرد. همچنین کاربرد آمالگام ها اغلب در دندان های کناری که زیاد در معرض دید قرار ندارند، استفاده می شوند.
آمالکپ ها دارای ویژگی های به صورت زیر می باشد:
تنها تفاوت میان انواع آمالکپ ها در ترکیب آلیاژ های آنها است. در واقع مرغوب ترین نوع آمالکپ متشکل از 70% نقره، 12% مس و 18% قلع است که به آمالکپ پلاس معروف است. این نوع آمالکپ از کیفیت بالایی برخوردار بوده؛ به گونه ای که دندان ها را به مدت طولانی در برابر پوسیدگی ایمن نگه می دارد.
آمالکپ در مقایسه با سایر پرکننده های دندانی از مزایایی به شرح زیر برخوردار است:
نحوه کار با این ماده پرکننده دندانی بسیار آسان و راحت است و پس از پر کردن دندان های خود با آن نیز مشکلی نخواهید داشت.
بزاق دهان یکی از مشکلاتی است که دندانپزشک در هنگام کار بر روی دندان بیمار با آن مواجه می شود. در واقع وجود بزاق دهان بر روی کیفیت کامپوزیت تاثیر گذاشته و مانع از چسبیدن درست آن می شود. اما مواد آمالکپ هیچ گونه مشکلی با بزاق دهان نداشته و در حین کار نیز مشکلی ایجاد نمی کند.
از دیگر مزایای آمالکپ ها قابلیت فشرده شدن برای پر کردن بهتر حفره های دندان می باشد. در واقع این ویژگی برای پر کردن حفره های بین دندانی مناسب تر است زیرا باعث بسته شدن کنتاکت ها شده و هیچ شیاری باز نمی ماند. در این صورت غذای کمتری بین دندان ها گیر کرده و دندان ها سالم می مانند. همچنین پر کردن کنتاکت ها با کامپوزیت کار بسیار سخت و زمان بر است.
پر کردن حفره های دندان با مواد آمالکپ بسیار مناسب تر از کامپوزیت و سایر مواد پر کننده است.
با توجه به مزایای گفته شده، این مواد از معایبی نیز برخوردار است:
یکی از مهمترین مشکلات آمالگام، ظاهر ناپسند پس از مدتی استفاده و برخورد بزاق دهان با آن است. این مورد یکی از دلایل تعویض آمالگام با کامپوزیت است.
از دیگر معایب این پر کننده، سمی بودن جیوه که یکی از مواد تشکیل دهنده این آلیاژ است، می باشد. در واقع جیوه قابلیت تصعید و تبدیل به گاز را دارد که در این صورت برای بدن عوارض بسیار خطرناکی خواهد داشت.
از دیگر عیب های این پر کننده، وجود فاصله میان دندان و آلیاژ است. زیرا به طور کامل به دندان نمی چسبد و یک فاصله بین آنها وجود دارد که باعث تجمع میکروب ها و در نهایت پوسیدگی دندان می شود.
آمالگام بر خلاف کامپوزیت به دندان باند نشده و به طور کامل نمی چسبد. بنابراین برای قرار گرفتن در دندان باید گیر مکانیکی داشته باشد. در این صورت پزشک علاوه بر تراشیدن پوسیدگی های دندان باید حفره دندان را عمیق تر تراش دهد تا آمالگام به طور کامل در آن جای گیرد.
از آنجا که آمالگام یک فلز است قابلیت انتقال مسقیم گرما و سرما را به دندان دارد. بنابراین در صورت عمیق بودن پوسیدگی و ترمیم با آمالکپ نیاز به استفاده از عایق حرارتی در زیر آن است.
این ماده به دلیل رنگ تیره و ظاهر ناپسند تنها در دندان های آسیاب قابل استفاده است که در معرض دید قرار ندارند. بنابراین برای پر کردن دندان های جلویی باید از سایر پرکننده های دندانی استفاده کنید.
با توجه به فاصله ایجاد شده میان دندان و آمالگام، پوسیدگی هایی ناشی از مواد غذایی و تجمع میکروب ها در دندان به وجود می آید. به دلیل همرنگ بودن این پوسیدگی ها با مواد آمالگام تشخیص آن به راحتی نخواهد بود. تشخیص پوسیدگی در این دندان ها زمانی مقدور است که پوسیدگی گسترده شده که توسط تصویربرداری از دندان قابل مشاهده باشد. در این صورت نیز پوسیدگی به عصب رسیده و باعث دندان درد فرد می شود؛ بنابراین در این حالت علاوه بر عصب کشی نیاز به روکش دندان نیز دارد.
