اتوکلاو دندانپزشکی از دیگر وسایل ضروری و مهم است. از اتوکلاو برای استریل کردن و میکروب زدایی وسایل مطب دندانپزشک استفاده می شود. اتوکلاو میکروب زدایی را از طریق فشار بخار آب انجام می دهد. علت استفاده از این روش در دندانپزشکی و سایر مراکز پزشکی آن است که استفاده از بخار باعث آسیب رسانی کمتر به وسایل پزشکی، راحتی در کاربرد، قابلیت کنترل، از بین بردن قطعی آلودگی، میکروب زدایی قوی و سرعت زیاد می شود.
از این دستگاه برای استریل کردن همه تجهیزات پزشکی استفاده نمی شود زیرا میکروب زدایی به وسیله بخار فشرده آب ممکن است برای همه وسایل مناسب نباشد و باعث از بین رفتن آنها شود. اتوکلاوها از لحاظ درجه حرارت به دو گروه تقسیم می شوند. گروه اول حرارت آن از ۱۳۲ تا ۱۳۴ درجه سانتی گراد و گروه دوم حرارت آن از ۱۲۱ تا ۱۲۳ درجه سانتی گراد می باشد. در واقع مطابق با استانداردهای بین المللی حداقل زمان استریل در دمای ۱۲۱ درجه و فشار ۱٫۲ بار پانزده دقیقه و در دمای ۱۳۴ درجه و فشار ۲٫۱ بار سه دقیقه خواهد بود.
اتوکلاو دندانپزشکی از لحاظ اندازه و نحوه کنترل عملکرد و نوع ابزار قابل استریلیزاسیون به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:
در انتخاب این نوع اتوکلاو باید دقت کرد. زیرا اتوکلاو کلاس N قادر به استریل کردن اجسام جامد بدون پوشش است. بنابراین اجسامی مانند کاغذهای مدیکال، پارچه و اجسام حفره دار را نمی توان با این اتوکلاو میکروب زدایی کرد.
این نوع اتوکلاو برای استریل کردن وسایل جامد پوشش دار و بدون پوشش و همچنین پارچه و اجسام حفره دار نیز به کار می رود. اتوکلاو این کلاس می تواند با پمپ وکیوم و یا بدون آن مجهز شود. همچنین کلاس S دارای سیکل خشک کن است.
اتوکلاو کلاس B همان اتوکلاو دندانپزشکی می باشد. این نوع اتوکلاو تمامی اجسام موجود در مطب را از جمله ابزار آلات جامد بدون پوشش و پوشش دار، اجسام حفره دار حتی با حفره های کور، مواد نساجی و... را استریلیزه می کند. این نوع اتوکلاو دارای پمپ وکیوم قدرتمندی است که هوای درون پوشش را خارج کرده و فشار منفی ایجاد شده باعث ورود بخار می شود.
این نوع اتوکلاو، عمل استریلیزاسیون در اتاق های عمل و مطب و مراکز پزشکی انجام می دهد. این اتوکلاو با کاهش زمان خشک کردن باعث افزایش سرعت عملیات دستگاه می شود.
اتوکلاو دندانپزشکی از اجزای مختلفی ساخته شده است. هر یک از این اجزا وظیفه ای را به عهده دارد. ایجاد اختلال در یک قسمت باعث از کار افتادن دستگاه می شود. اجزای اصلی اتوکلاو دندانپزشکی عبارت است از:
روش استریل سازی با اتوکلاو مراحل خاص خود را دارد. باید هر یک از مراحل به ترتیب انجام داده تا دستگاه به درستی تجهیزات شما را میکروب زدایی کند. این مراحل عبارتند از:
این روزها برندهای متفاوتی از جمله ایرانی و خارجی اقدام به تولید و عرضه اتوکلاو می کنند. بهترین برند اتوکلاو، برند ایتالیایی آن است. قیمت این برند نسبت به کارایی و کاربرد و کیفیت آن بسیار مناسب است. طراحی اتوکلاو ایتالیایی منحصر به فرد و ارگونومیک می باشد.
از آنجا که برخی از افراد توانایی خرید اتوکلاو دندانپزشکی نو را ندارند، می توانند از اتوکلاو استوک و کارکرده استفاده کنند. در هنگام خرید اتوکلاو دست دوم به برند و کیفیت و همچنین ظاهر دستگاه توجه کنید. توجه داشته باشید که کالاهای دست دوم کاملا شبیه به کالاهای نو می باشد، به دلیل اینکه در دسته کالاهای کارکرده قرار گرفته اند از قیمت پایین تری برخوردارند.
